De gemiddelde Nederlander wordt steeds langer, dat is algemeen bekend. Daarom moeten de normen voor afmetingen van stoelen ook worden aangepast aan deze ontwikkeling. In Nederland is het wettelijk verplicht dat alle bureaustoelen aan de EN 1335 voldoen. Daarmee is echter niet gezegd dat deze stoel ook een ergonomisch optimale oplossing is voor de meeste beeldschermwerkers. Een stoel die qua afmetingen aan de EN 1335 voldoet is slechts geschikt voor 28% van de Nederlandse bevolking. Daarom is door het NEN-instituut een adviesnorm ontwikkeld, de NPR 1813-2003. Deze norm is niet bindend, stoelen die aan deze norm voldoen, zijn geschikt voor een groot deel van de Nederlandse bevolking (de Groot, 2003).
NEN EN 1335-1: wettelijk verplichte minimumeisen voor bureaustoelen
NPR 1813 : niet wettelijk verplichte norm met strengere eisen
| Norm |
NEN-EN 13351 |
NPR 1813 |
| Armleggers |
|
|
| Breedte tussen de armleggers |
46-51 cm. |
36-51 cm. |
| Hoogte insteltraject |
20-25 cm. |
20-31 cm. |
| Lengte armlegger |
Min. 20 cm. |
Min. 20 cm. |
| Breedte armlegger |
Min. 4 cm. |
Min. 5 cm. |
| Norm |
NEN-EN 1335-1 |
NPR 1813 |
| Ondersteuning benen |
|
|
| Zithoogte |
40-51 cm. |
40-54 cm. |
| Zitdiepte |
40-42 cm.
Bereik min. 5 cm.
|
38-48 cm. |
| Diepte van de zitting |
Min. 38 cm. |
Min. 44 cm. |
| Breedte van de zitting |
Min. 40 cm. |
Min. 40 cm. |
| Ondersteuning rug |
|
|
| Insteltraject lendensteun |
17-22 cm. |
17-23 cm. |
| Hoogte van de rugleuning |
22 cm. |
Min. 37 cm. |
| Hoogte van de rand van de rugleuning boven de zitting |
Min. 36 cm. |
Min. 43 cm. |
| Breedte van de rugleuning |
Min. 36 cm. |
Min. 36 cm.
|
| Aanschuiven aan het bureau |
|
|
| Afstand voorzijde zitting tot voorzijde armlegger |
Min. 10 cm. |
Min. 20-24 cm. |
| Onderframe |
|
|
| Max. lengte tenen + wielen |
Max. 36,5 cm. |
Max. 36,5 cm. |
| Kantel-veiligheidsmaat |
Min. 19,5 cm. |
Min. 19,5 cm. |
| Zwenkwielen |
Min. DIN 68131 |
Geen eisen |
| Norm |
NEN-EN 1335-1 |
NPR 1813 |
Rugklachten
Langdurig zitten leidt niet tot het ontstaan van lage rugklachten (Kwon et al., 2011). Dit betekent dat voor een grote groep mensen die lang zitten geen hoger risico op het ontstaan van lage rugklachten gevonden is. Het is wel mogelijk dat in individuele gevallen langdurig zitten leidt tot het ontstaan van lage rugklachten. Wetenschappelijk onderzoek zegt alleen iets over gemiddelden in groepen. Op basis van wetenschappelijk onderzoek kan niets over een individu gezegd worden.
Comfort
De relatie tussen ontstaan van rugklachten en (langdurig) zitten op een bureaustoel is zoals gezegd niet aangetoond. Maar naast het voorkomen van klachten is ook het comfort van groot belang. Deze comfortabele zitpositie kan bereikt worden door de gebruiker te laten zitten op een ontspannen manier, waarbij hij niet veel spierspanning hoeft te gebruiken om te blijven zitten. Een stabiele zitpositie wordt bereikt wanneer de rug ondersteund wordt door een steun onderaan tegen het zitbeen en het onderste deel van de rug. Daarnaast moet het zitvlak achterover gekanteld worden, om afschuiven, onderuitzakken, te voorkomen.
Comfort en nieuwe stoel
Het aanbieden van een nieuwe bureaustoel in combinatie met het aanbieden van een 90 minuten durende ergonomietraining inclusief instelinstructies leidt tot een hoger comfort. Gedurende de werkdag nemen ongemakken minder snel toe. Uitsluitend aanbieden van een ergonomietraining inclusief instelinstructies voor de huidige stoel leidde tot een veel snellere toename van ongemakken gedurende de werkdag in vergelijking met de situatie waarin een nieuwe stoel werd aangeboden. (Amick III et al., 2003).
Diverse mechanismen
Het achteroverkantelen van het zitvlak ten opzichte van de rugleuning gebeurd bij verschillende bureaustoelen (mechanieken) in een andere verhouding. Bij een kantelmechanisme 1:1 en bij synchroonmechanieken, die het meest gebruikt worden, in een verhouding van 1:2 of 1:3. Nadeel van deze tweede soort mechanieken is dat de kijklijn schuin omhoog loopt, wanneer je tenminste en ontspannen en tegen de rugleuning wilt zitten. Dit kan gecompenseerd worden door de nek sterk naar voren te buigen, maar dit is qua belasting en comfort ook niet wenselijk.
Het aanbieden van een nieuwe bureaustoel in combinatie met het aanbieden van een 90 minuten durende ergonomietraining inclusief instelinstructies leidt tot een productiviteitsverhoging van 17,7% onder beeldschermwerkers. Alleen aanbieden van een van een ergonomietraining heeft geen effect op de productiviteit (DeRango et al., 2003). Een andere studie (Dainoff 1990) komt tot vergelijkbare conclusies en liet een een 17,5% productiviteitsstijging zien bij een optimale inrichting van de werkplek.
Bij het kopen van een bureaustoel kunt u letten op de volgende ergonomische punten, daarnaast kunt u natuurlijk letten op andere aspecten zoals duurzaamheid, garantie en design.
• Bewegingsmechanisme, dit bepaalt de manier waarop de stoel beweegt en welke hoek de zitting en de rug maken ten opzichte van de horizontaal. Optimaal is een kantelmechanisme met een verhouding van 1: 1
• De stoel moet gemakkelijk in te stellen zijn, hierbij is te denken aan:
o Icoontjes op de knoppen
o Knoppen zitten op een logische plek
o Knoppen zitten op een gemakkelijk bereikbare plek
o Knoppen zijn op een gemakkelijke en logische manier te bedienen
o Duidelijke gebruiksaanwijzing (ook op internet)
• De insteltrajecten moeten aan de NPR 1813 voldoen, of tenminste benaderen. Belangrijkste insteltrajecten zijn:
o Zithoogte
o Hoogte armleggers
o Breedte-instelling armleggers
• Minder belangrijk zijn de volgende instellingen/afmetingen:
o Lengte armlegger
o Breedte armlegger
o Zitdiepte
o Diepte van de zitting
o Breedte van de zitting
o Insteltraject lendensteun
o Hoogte van de rugleuning
o Hoogte van de rand van de rugleuning boven de zitting
o Breedte van de rugleuning
o Aanschuiven aan het bureau: Afstand voorzijde zitting tot voorzijde armlegger
o Onderframe
o Max. lengte tenen + wielen
o Kantel-veiligheidsmaat
o Zwenkwielen
